STR

MARKA İÇİN TIKLAYIN

	PATENT ARAŞTIRMA

		Firmalar gerek ürünlerinde, gerekse üretim tekniklerinde yaptıkları yenilikleri koruma altına almak için patent başvurusu yapmalıdırlar. Bu sistem dünyada rekabetin korunarak, haklı bir rekabet üstünlüğü elde etmenin şartıdır. Patent sistemine yönelen firmalar yaptıkları yenilikleri patent veya faydalı model başvuruları ile koruma altına almadan önce patent araştırmalarını yapmaları önerilir. Patent araştırmaları genel olarak Türkiye'de veya dünyanın başka bir yerinde bir konu hakkındaki patentleri inceleme, bir firmanın (muhtemelen rakip firmaların) sahip olduğu patentlerin öğrenilmesi ve dolayısı ile teknolojilerinin öğrenilmesi şeklinde olabilir. Bu tip patent araştırmaları ile firmalar kendi çalışma alanlarındaki teknolojileri öğrenebilirler, bu alanların hangi bölümlerinin patent ile korunduğunu, dolayısı ile taklidinin imkansız ve de gereksiz olduğunu öğrenebilir, rakip analizlerini yapabilir ve mevcut durumdan kendilerine çıkış yolu bulabiiler. Patent araştırmalarında patent dosyalarının halka açık olmasından dolayı tüm detaylar görebilirler. Böylece belki de Amerika'yı yeniden keşfetmeye götürecek yanlış araştırma ve geliştirme yatırımlarını önleyebilir, doğru ve verimli bir çalışma sistemi ortaya koyabilirler. Avrupa Patent Vekilleri Birliğine göre dünyada her yıl bir milyonun üzerinde patent başvurusu yapılmaktadır. Ayrıca dünyadaki teknik bilginin %80'i patent dokümanlarında çok açık bir halde mevcuttur. Dolayısı ile patent dokümanları araştırmacılar ve mühendisler için çok iyi bir arşiv kaynağıdır.

	PATENT BAŞVURUSU

		Yenilik ile uğraşan insanlar özellikle teknik olarak yaptıkları yenilikleri patentleşebilirlik şartları açısından incelemelidirler. Bir yeniliğin patent ile korunabilmesi için genel olarak ; Bilindiği kadarı ile dünyada yeni olması gerekir. Tekniğin bilinen durumunu aşması gerekir. Yani var olan mevcut tertibat veya sistemlerden daha avantajlı ve üstün olması gerekir. Sanayiye uygulanabilir, yani pratikte yapılabilir olması gereklidir. Bu şartları taşıyan her hangi bir tertibat, sistem veya üretim yöntemi patent başvurusu yapılarak koruma altına alınabilir. Yapılan yenilik eğer küçük denebilecek bir yenilikse, örneğin bir tertibattaki ve aletteki bir yenilik ise istenirse faydalı model ile koruma altına alınabilir. Faydalı model her ülkenin patent sisteminde yoktur. Fakat daha çok küçük işletmeler ve amatör buluşçular için zaman ve maliyet açısından avantajlı bir sistemdir.

	GENEL BİLGİ

		"Buluş" kavramı, patent hukukunun temelini oluşturur. Buluş, teknoloji alanında bir ürüne veya yönteme iliştin spesifik bir problemin çözümüdür. Buluşlar; buluş yapma faaliyetini özendirmek, sanayiye uygulanması ile teknik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesini sağlamak için patent veya faydalı model belgesi verilerek korunur. Patent sadece sahibine münhasır hak sağlamaz. Ayrıca patentin, ekonomik ve sosyal gelişmeye katkıda bulunmak, teknoloji transferi sağlayarak yabancı yatırımları arttırmak, sanayi politikalarının belirlenmesinde etkili olmak, ülkelerin ekonomik ve siyasi ilişkilerini artırmak gibi işlevleri de vardır. Buluşların patent ile korunmasının tekel ve bilgi işlevleri vardır. Patent hakkının buluş sahibine tanıdığı, başkalarının patent konusu teknolojiyi üretme, pazarlama ve satma hakkını kısıtlayan hak tekel hakkıdır. Bu hak elde edilirken buluş sahibi buluşu ile ilgili tüm bilgileri koruma talep edilen ülkedeki kamu kurumuna ayrıntılı olarak bildirir. Patent ayrıca, önemli bir teşvik aracı da sayılmaktadır. Etkin bir patent sistemi, yaratıcı yetenekleri buluş yapmaya, iş adamlarını da, yapılan buluşları sanayiye uygulamak suretiyle değerlendirmeye teşvik eder. Patentler, tarım dahil tüm sanayi dallarında teknolojik ilerleme getirecek araştırma ve geliştirme faaliyetinin oluşmasını teşvik eden ve teknik bilginin yayılmasında birinci derecede rol oynayan etkenlerdir. Patent teşvik sistemi, sağladığı koruma itibariyle, imalat faaliyetinin genişletilmesinde fiili ve etkin bir rol üstlenmiştir.

	PATENT VERİLEBİLİRLİK KOŞULLARI

		Sınai hak tesisine uygun olmayan buluşlara patent verilmez. Bir buluşun patent verilerek korunabilmesi için aşağıdaki koşulların varlığı gerekir. (551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname m. 5): Buluşun yeni olması, Tekniğin bilinen durumunu aşması, Sanayide uygulanabilir olması.

	BULUŞ SAHİBİ

		KHK'de gerçek buluş sahipliği ilkesi benimsenmiştir. Bu ilke uyarınca, patent isteme hakkı buluş sahibi veya haleflerine aittir (m. 11). Buluş sahibi gerçek kişidir. Tüzel kişiler buluş sahibi olamaz. Patent almak için ilk başvuran kişi, aksi sabit oluncaya kadar, patent isteme hakkının sahibidir (m.11/IV). Aynı buluş birbirinden bağımsız birden çok kişi tarafından aynı zamanda gerçekleştirilmişse, patent isteme hakkı, daha önce başvuru yapana aittir (m. 11,43). Önce başvuranın korunması ilkesinin istisnasını ön kullanım hakkı oluşturur (KHK m. 77).

	PATENTİN MALİ DEĞERİ

		Patentin mail değeri çeşitli yöntemlerle hesaplanabilecek bir miktar paradan ibarettir. Patentin mali değeri ile anlatılmak istenen, hak sahibine parayla ölçülebilen yarar sağlamasıdır. Patentin mali değerini, hak sahibine ait işletmenin objektif ve sübjektif durumu belirler. Hesaplamada önce objektif, sonra da sübjektif durum değerlendirilir. Söz konusu mali değerin hesaplanmasında çeşitli yöntemler kullanılabilir.

	PATENTİN VERGİ HUKUKU YÖNÜNDEN DEĞERLEMESİ

		Patent hakkı, maddi olmayan duran varlıklar kapsamına girer. Gayri maddi duran varlıklar bilançonun aktifinde gösterilir. Maddi olmayan duran varlıklar, maliyet bedeli ile değerlendirilmekte ve yok edilmeleri de amortisman yolu ile olmaktadır (VUK m. 296/II). Türk Ticaret Kanununa göre de patent hakları, en fazla maliyet değeri üzerinden bilançoya geçirilir (m. 460/I, II). Kaza mercilerinin re'sen biçtikleri değerler de emsal bedeli yerine geçer (VUK m. 267/IV).

	TÜRKİYE'DE UYGULANAN PATENT SİSTEMLERİ

		Uluslar arası patent korunması sistemi, 1883 tarihli Paris Antlaşması ve 1970 tarihli Patent Alanında Uluslar arası İşbirliğini Öngören Antlaşma (PCT) hükümleri üzerine kuruludur. Bu iki Antlaşma, buluşçuya kendi ülkesinde ve yurt dışında patent koruması elde etme olanağı ve kolaylığı sağlamaktadır. Avrupa Patent Sözleşmesi, Paris Antlaşmasının 19. maddesi ve Patent İşbirliği Antlaşmasının 45. maddesi uyarınca düzenlenen bir bölgesel patent anlaşmasıdır. Avrupa Patent Sözleşmesi ile getirilen Avrupa Patent Sistemi; Avrupa Patent Sözleşmesine üye ülkeler için ortak bir hukuk sistemi öngörmekte ve buluşlara patent verilerek korunması amacıyla oluşturulmaktadır. Türkiye, Avrupa Patent Sözleşmesine 4054 sayılı kanunla katılmıştır. Böylece ülkemizde patent koruması yürürlükteki iki sistemle sağlanmaktadır. Bunlar ulusal patent sistemi ve Avrupa patent sistemidir.

	ULUSAL PATENT BAŞVURUSU

		Buluşlara patent verilebilmesi için, Yönetmelikte şekil ve kapsamı belirlenen ve aşağıda belirtilen unsurlar ile başvuruda bulunmak şarttır (KHK m. 42). Gerekli Belgeler: Başvuru dilekçesi, Buluş konusunu açıklayan tarifname, Patentle korunması istenilen buluşun unsur veya unsurlarını kapsayan istem veya istemler, Tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan resimler, Özet, Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge. Patent başvurusu, sadece bir tek buluşu ve genel nitelikte bir ana buluş fikri etrafında gerçekleştirilmiş olan ve birbirine bu ana buluş fikri ile bağlı birden çok buluşu içerir (KHK m. 45). Buluşun bütünlüğü istemler incelenerek sağlanır. Türk Patent Enstitüsü patent başvurusunu aldığında, tarihi, saati ve dakikayı kendisi yazarak, başvuru anını kesinleştirir.

	BAŞVURUNUN İNCELENMESİ

		İlk inceleme belgelerin tamam olup olmadığı ve şekle uygunluk yönünden yapılır. Türk Patent Enstitüsü, KHK'nin 43 ncü madde şartlarının yerine getirilmediği veya başvuru ücretinin yedi gün içinde ödenmediği veya İngilizce, Fransızca veya Almanca dillerden biri ile verilen, tarif name ve istem veya istemlerin Türkçe çevirilerinin bir ay içinde verilmediğini tespit ederse, başvuruyu geri çevirir ve geri çevirme kararını ilgilisine bildirir (KHK m. 53). Şekle uygunluk yönünden inceleme, başvurusu yapılan buluşun patentleştirilemeyecek konulara ait olup olmadığını ve sanayiye uygulanır nitelik taşıyıp taşımadığının araştırılmasıdır. Buluş bu niteliklerden yoksunsa inceleme işlemi durdurulur. Başvuru sahibi üç ay içinde bu karara karşı itiraz edebilir. Başvuru konusunun patent ile korunabilir bir buluş olmadığı kararına itiraz Türk Patent Enstitüsü tarafından geri çevrilirse, başvuru reddedilmiş sayılır. İnceleme sonunda başvuru tamam ise, tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma yapılması istenmemişse, bunun istenmesi başvuru sahibine bildirilir (m. 54).

	BAŞVURUNUN YAYINLANMASI VE ARAŞTIRMA RAPORU

		Başvuru tarihi veya rüçhan hakkı talep edilmişse rüçhan tarihinden itibaren on sekiz aylık sürenin dolması ile, başvuru, Yönetmelik hükümlerine göre yayınlanarak toplumun incelenmesine açılır. Başvuru sahibince, tekniğin bilinen durumu hakkında bir rapor hazırlanması, başvuru tarihinden itibaren on beş ay içinde istenir. Türk Patent Enstitüsü veya uluslar arası niteliği haiz araştırma kuruluşlarınca düzenlenen rapor, başvuru sahibine tebliğinden itibaren üç aylık sürenin dolmasından sonra yayınlanır. Başvuru sahibi anılan süre içinde incelemeli veya incelemesiz patent verilmesi sistemlerinden birini tercih etmek zorundadır.

	PATENT VERİLMESİ

		Başvuru sahibi incelemesiz patent verilmesi veya incelemeli patent verilmesi sistemlerinden birini tercih edebilir. Her iki sistemde başvuru ile başvurunun incelenmesinde bir farklılık yoktur. İncelemesiz patent verilmesi sisteminde, Türk Patent Enstitüsü üçüncü kişilerin ve başvuru sahibinin görüş ve cevaplarını aldıktan sonra, yenilik incelemesini yaptırmadan yedi yıllık süre için, başvuru sahibine patent verilir. İncelemeli patent verilmesi sisteminde ise, Enstitü, hiçbir itirazın yapılmadığını ve patent verilmesine ilişkin şartları engelleyen bir durumun olmadığını inceleme sonucunda tespit ederse, patentin verilmesine karar verir ve kararı başvuru sahibine tebliğ eder. Ancak, incelemenin sonucu olumsuz olursa, patent sistemi reddedilir. İncelenerek verilen patentin süresi yirmi yıldır.

	PATENT HAKKI

		Patent hakkı, sahibine kullanma ve patentin başkası tarafından izinsiz kullanılmasını önleme yetkisini verir. Patentin kullanılması, konusu olan buluşun sanayi ve ticarete uygulanmasıdır. Patent başvurusu ve patent, sahibine hukuki koruma sağlar. Patent hakkı, sürenin dolmasıyla sona erer. Patent sahibinin izni ile bir defa ticaret alanına çıkan malların el değiştirmeleri serbesttir (patentten doğan hakkın tüketilmesi). Hakkın tüketilmesi ilkesi ülkesel etki yapar. Bir patentin kullanılması, kanuna, genel ahlaka, kamu düzenine ve genel sağlığa aykırı olamaz.

	BULUŞ SAHİBİNİ KORUYAN DAVALAR

		Gerçek buluş sahibi veya halefi, sahte buluş sahibine karşı mahkemeden aşağıdaki istemlerde bulunabilir: Patent isteme hakkının gasp edilmesi nedeniyle istihkak davası Gerçek buluş sahibi belirlenmişse veya tarafların gerçek buluş sahibi olmadığı belirlenmiş ve gerçek buluş sahibi üçüncü kişinin de bir müdahalesi olmamışsa, patent isteme hakkının gasp edilmesi nedeniyle istihkak davası açılabilir. Patentin gasp edilmesi nedeniyle istihkak davası Gerçek buluş sahibi, haksız başvuru sahibine patent verilmişse, patentin kendisine devredilmesini dava yoluyla talep edebilir.

	PATENT HAKKININ KORUNMASI

		Buluşun ne olduğu, hangi teknik soruna çözüm getirdiği, patente tecavüz edildiğinde ortaya çıkar. Patent hakları tecavüze uğrayan hak sahibi özel düzenlemelerden ve genel olarak da Türk Ticaret Kanununun haksız rekabeti düzenleyen hükümlerinden yararlanır (551 sayılı KHK; TTK m. 56 vd.). Patent hakkının korunması, hem hukuk davaları hem de ceza davaları yolu ile sağlanır. A) Hukuk davaları Patentten doğan hakkı tecavüze uğrayan patent sahibi, mahkemeden, aşağıdaki taleplerde bulunabilir: Tecavüzün önlenmesi davası Tecavüzün durdurulması davası Tecavüzün giderilmesi davası Tecavüzün tespiti davası Tazminat davaları Maddi tazminat davası Manevi tazminat davası İtibar tazminatı davası El koyma Ürünler ve araçlar üzerinde mülkiyet hakkı tanınması Şekil değiştirme ve imha Mahkeme kararının ilgililere tebliği, kamuya ilan yoluyla duyurulması ve hükmün ilanı İhtiyati tedbirler. B) Ceza davaları KHK hükümlerine uygun olarak tescil edilen marka hakkına tecavüz sayılan fiilleri işleyenler hakkında ceza yaptırımlar uygulanır (m. 73/A). Bu cezalar, suçun faili ve fiilin niteliğine göre; 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası, 3.650.400.000 Liradan 16.648.000.000 Liraya kadar para cezası, İşyerlerinin 1 yıldan az olmamak süreyle kapatılması, Suçu işleyenin 1 yıldan az olmamak üzere ticaretten men edilmesidir.

	FAYDALI MODEL BELGESİ

		Mutlak yenilik ve sanayiye uygulanabilir olma niteliklerine sahip buluşlar, faydalı model belgesi verilerek korunur (KHKm. 154). Ancak, buluş konusu olmamalarına rağmen ve patent ile korunan usuller ve bu usuller sonucunda elde edilen ürünler ile kimyasal maddeler için faydalı model belgesi verilerek koruma kapsamına alınamazlar. Buluşlara faydalı model belgesi ile koruma verilmesinin nedeni, başvuru sahiplerine, ekonomik, kısa sürede ve kolay elde edilebilir koruma sağlamasıdır. Faydalı model belgesi başvurusu KHK'nin 42 nci maddesinde sayılan belgelerle Türk Patent Enstitüsü tarafından incelenir. İnceleme sonucunda, korumaya engel olacak bir eksiğin bulunmadığına veya mevcut eksikliğin giderildiğine karar verildiği takdirde, Enstitü tarafından ilgili bültende yayınlanır. Başvurunun yayınlanmasından itibaren üç ay içinde, hukuki yararı olan herkes başvuruya yazılı olarak itiraz edebilir. Başvuru sahibi tarafından itirazlara karşı görüş bildirildikten veya gerekli değişiklikler yapıldıktan veya başvuru sahibi tarafından itirazlara cevap vermesi için tanınan süre dolduktan sonra, Enstitü, üçüncü kişilere yapılan itirazları dikkate almaksızın faydalı model belgesi verilmesi hakkında karar verir. Patent sahibine tanınan koruma, faydalı model belgesi sahibine de aynen tanınmıştır. Faydalı model belgesi, başvuru tarihinden itibaren on yıllık süre için verilir.
		FAYDALI MODEL İÇİN TIKLAYIN
	PATENT BELGELERİNDE TESCİL SONRASI YAPILABİLECEK İŞLEMLER

		Belgenin başkasına devri Suret çıkartılması Adres değişikliği Unvan değişikliği Nevi değişikliği Lisans işlemi Veraset yoluyla intikal

		KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ
		FİKRİ HAKLAR
		YURTDIŞI TESCİL İŞLEMLERİ
		ENDÜSTRİYEL TASARIM
		FAYDALI MODEL
		ULUSLARARASI ARAŞTIRMA
		MARKA ARAŞTIRMA
		PATENT ARAŞTIRMA
		TASARIM ARAŞTIRMA

GEREKLİ BELGELER
Vekâletname
Tasarım Hakkı Beyanı